AutoTrack.nl vs Gaspedaal.nl
Wegener biedt via het domein AutoTrack.nl een website aan waarop particulieren en autobedrijven tegen betaling advertenties voor te koop aangeboden auto’s kunnen plaatsen. Het aantal gepubliceerde advertenties verandert dagelijks. Gemiddeld worden er meer dan 200.000 advertenties aangeboden.
Bezoekers van AutoTrack.nl kunnen de verzameling advertenties online doorzoeken op basis van een aantal selectiecriteria zoals merk, model, uitvoering, bouwjaar, prijs, kleur, accessoires, type aanbieder en garanties. Na invoering van een zoekopdracht krijgt de bezoeker een resultatenoverzicht gepresenteerd waarin per auto het merk, het type, het bouwjaar, de kilometerstand, de prijs en gegevens over de aanbieder worden vermeld. Het resultatenoverzicht bevat ook links naar de pagina met de volledige advertentie van de betreffende auto. De volledige advertentie bevat maximaal 24 categorieën van gegevens over de aangeboden auto.
Innoweb biedt sinds begin 2007 via haar website onder het domein Gaspedaal.nl een zogeheten dedicated meta search engine aan waarmee kan worden gezocht in diverse verzamelingen van autoadvertenties die op de websites van derden worden aangeboden, waaronder de door Wegener via AutoTrack aangeboden verzameling. Innoweb biedt niet de mogelijkheid aan particulieren of autobedrijven om advertenties op Gaspedaal.nl te plaatsen.
Met een aantal online aanbieders van autoadvertenties heeft Innoweb afspraken gemaakt over de terbeschikkingstelling van de gegevensverzameling. Een dergelijk afspraak heeft Innoweb niet met Wegener en ook anderszins heeft Wegener geen toestemming gegeven voor het gebruik van haar gegevensverzameling door Innoweb. De advertentieverzamelingen van partijen waarmee Innoweb geen afspraken heeft gemaakt, zoals die van Wegener, worden real time doorzocht. Dat houdt in dat de zoekmachine van Innoweb een zoekopdracht niet uitvoert op een eigen kopie van de gegevensverzameling. In plaats daarvan doorzoekt de zoekmachine bij elke zoekopdracht opnieuw de oorspronkelijke gegevensverzameling.
Op 15 oktober 2007 heeft Wegener Innoweb in kort geding gedagvaard voor de voorzieningenrechter van de rechtbank Utrecht. Wegener vorderde – samengevat – een verbod op het opvragen, hergebruiken of anderszins toegankelijk maken van de AutoTrack databank. De voorzieningenrechter heeft de vorderingen bij vonnis van 21 november 2007 afgewezen.
Wegener is vervolgens een bodem procedure gestart bij de rechtbank te Den Haag. Wegener vordert onder andere dat de rechtbank voor recht verklaart dat Innoweb inbreuk heeft gemaakt op haar databank- en geschriftenrechten, althans onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld, alsmede dat de rechtbank Innoweb gelast zich van inbreuken en onrechtmatig handelen te onthouden.
Aan haar vorderingen legt Wegener ten grondslag dat Innoweb met Gaspedaal.nl inbreuk maakt op haar databankenrecht, haar auteursrecht en haar rechten op grond van geschriftenbescherming. Daarnaast betoogt Wegener dat het handelen van Innoweb onrechtmatig is en in strijd is met haar gebruiksvoorwaarden.
Naar het oordeel van de rechtbank is de via AutoTrack.nl gepubliceerde verzameling van autoadvertenties een databank in de zin van artikel 1 lid 1 sub a van de Databankenwet (hierna: Dw). Dat wil zeggen: “een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen die systematisch of methodisch geordend en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk zijn en waarvan de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud in kwalitatief of kwantitatief opzicht getuigt van een substantiële investering”.
De rechtbank is met Wegener van oordeel dat de uitvoering van een zoekopdracht moet worden aangemerkt als het opvragen en hergebruiken van een deel van haar databank door Innoweb.
Opvragen wordt gedefinieerd als: “het permanent of tijdelijk overbrengen van de inhoud van een databank of een deel daarvan op een andere drager, ongeacht op welke wijze en in welke vorm” (artikel 1 sub c Dw).
Hergebruiken wordt gedefinieerd als “elke vorm van het aan het publiek ter beschikking stellen van de
inhoud van een databank of een deel daarvan door verspreiding van exemplaren, verhuur, on
line transmissie of transmissie in een andere vorm” (artikel 1 sub d Dw).
Van een reconstructie van een substantieel deel van de databank van Wegener is volgens de rechtbank geen sprake. Innoweb legt de bij een zoekopdracht opgevraagde gegevens weliswaar vast op haar server, maar dat gebeurt slechts tijdelijk ten behoeve van de uitvoering van de betreffende zoekopdracht. Nadat de gebruiker een nieuwe zoekopdracht invoert, verdwijnen de eerdere zoekresultaten. Het herhaalde opvragen van niet-substantiële delen cumuleert dus nooit in de reconstructie van de gehele inhoud of een substantieel deel van de databank van Wegener. Daarom moet worden geconcludeerd dat de handelingen van Innoweb wat betreft het opvragen niet in strijd zijn met de normale exploitatie van de databank een geen ongerechtvaardigde schade toebrengen aan de rechtmatige belangen van Wegener.
Het ligt volgens de rechtbank anders voor het hergebruik van de databank. Naar het oordeel van de rechtbank is het cumulatief effect van de vele zoekopdrachten die via Gaspedaal.nl worden uitgevoerd namelijk wel dat een substantieel deel van de databank van Wegener aan het publiek ter beschikking wordt gesteld. In dit verband stelt de rechtbank voorop dat Innoweb via Gaspedaal.nl gegevens uit nagenoeg alle 200.000 elementen van de databank aan het publiek ter beschikking stelt. Als onweersproken staat namelijk vast dat gegevens van nagenoeg alle advertenties worden hergebruikt. Van die advertenties hergebruikt Innoweb bovendien een aanzienlijk deel. In haar resultatenoverzichten neemt Innoweb namelijk 7 van de maximaal 24 beschikbare categorieën van gegevens over, te weten merk, model, uitvoering, bouwjaar, kilometerstand, prijs en een (verkleinde) foto. Daar komt bij dat Wegener onweersproken heeft aangevoerd dat als de investering is gedaan die noodzakelijk is om de gegevens die Innoweb hergebruikt te verkrijgen, controleren en presenteren, de aanvullende investering die nodig is om de overige gegevens te verkrijgen, controleren en presenteren relatief gering is. Gelet daarop moet worden geconcludeerd dat het deel van de databank dat Innoweb aan het publiek ter beschikking stelt, een substantiële investering vertegenwoordigt. Voor zover dat deel niet reeds in kwantitatief opzicht een substantieel deel vormt, is dus in ieder geval sprake van een substantieel deel in kwalitatief opzicht.
Uit het feit dat Innoweb door het cumulatief effect van de vele zoekopdrachten via Gaspedaal.nl een substantieel deel van de databank van Wegener aan het publiek ter beschikking stelt, volgt dat het handelen van Innoweb ernstige schade toebrengt aan de investering van Wegener.
Op grond van het voorgaande concludeert de rechtbank te Den Haag dat Innoweb met Gaspedaal.nl inbreuk maakt op het databankenrecht van Wegener. Daaruit volgt dat het gevorderde verbod kan worden toegewezen op de hierna weergegeven wijze. Tevens volgt uit de vaststelling van de inbreuk dat aannemelijk is dat de mogelijkheid bestaat dat Wegener schade heeft geleden, een vordering tot vergoeding van de schade op te maken bij staat is daarom toewijsbaar.