Een golfclub en een onderneming die de administratie voert voor diverse golfverenigingen hadden een “samenwerkingsovereenkomst” gesloten voor het verzorgen van de ledenadministratie. Die overeenkomst was voor een bepaalde vaste duur van 2 jaar aangegaan met stilzwijgende verlenging; indien een van beide partijen de verlenging niet wilde, kon opgezegd worden met inachtneming van een termijn van 3 maanden.

Wat heeft dit met een IT contract te maken en wat is de achterliggende problematiek?

Er zijn verschillende manieren waarop een overeenkomst kan eindigen: ontbinding (zoals bij een tekortkoming), opzegging (gewoon, omdat een partij ervan af wil) of volbrenging. Deels expliciet in de wet geregeld voor alle typen overeenkomst (ontbinding), deels in de wet geregeld voor bepaalde typen overeenkomsten (zoals het opzeggen van overeenkomsten van opdracht, of volbrenging in geval van bijvoorbeeld koop). Nu zijn er overeenkomsten waarover specifiek in de wet regels zijn opgenomen (zoals koop, aanneming van werk, huur en opdracht, agentuur) en er zijn overeenkomsten waarover in onze wet niets is beschreven (zoals een licentieovereenkomst of een distributieovereenkomst). Zakelijke partijen kunnen in hun overeenkomst in beginsel afwijken van de wettelijke regels.

De golf-partijen hadden hun overeenkomst een samenwerkingsovereenkomst genoemd, maar de rechter oordeelde dat het feitelijk ging om een overeenkomst van opdracht: een overeenkomst die in boek 7 artikel 400 en verder van ons BW is geregeld. (Een kop boven de overeenkomst bepaalt niet hoe de overeenkomst gekwalificeerd moet worden: anders zouden partijen wel heel makkelijk de wettelijke regels aan de laars kunnen lappen). In de wet (artikel 7: 408 BW) is geregeld of en hoe en door wie een overeenkomst van opdracht kan worden opgezegd: te allen tijde door de opdrachtgever en alleen om gewichtige redenen door opdrachtnemer. Overeenkomsten van opdracht kunnen voor bepaalde tijd (vaste duur in tijd of gerelateerd aan een bepaald project bijvoorbeeld) en voor onbepaalde tijd worden aangegaan. Denk bij overeenkomsten van opdracht bij IT – contracten aan: managed services, beheer & onderhoud, helpdesk, hosting, maatwerkontwikkeling, implementatie, consultancy, detachering, ontwikkeling website, verlenen van toegang tot internet.

Over de vraag of een voor bepaalde tijd gesloten overeenkomst van opdracht tussentijds opgezegd kan worden door de opdrachtgever, is in lagere rechtspraak wisselend geoordeeld: sommige rechters vonden dat dit niet kon omdat partijen immers bedoeld hadden (meestal is de prijs daar ook op afgegeven) dat de overeenkomst een minimale vaste duur had, andere rechters vonden dat dergelijke overeenkomsten wel tussentijds opgezegd kunnen worden door de opdrachtgever.

Het Hof Den Haag oordeelt in zijn arrest van 20 juni jl. dat ook overeenkomsten van opdracht die voor een bepaalde duur zijn aangegaan, tussentijds kunnen worden opgezegd door de opdrachtgever. Houd daar dus rekening mee!

Opdrachtnemer, de IT leverancier bijvoorbeeld, zal – zeker als hij een prijs heeft afgegeven rekening houdend met een bepaalde minimale duur – er dus belang bij hebben om tussentijdse opzegging te blokkeren. Kan dat? Ja, dat kan: artikel 7: 408 BW geeft partijen de mogelijkheid om andere afspraken te maken.
Overigens kan opzegging, ook al wordt die gedaan conform wettelijke of contractuele bevoegdheid, onder omstandigheden tot schadeplichtigheid leiden van de partij die opzegt.

Nu bestaan IT-contracten vaak uit meerdere onderdelen (bijvoorbeeld: levering software, implementatie, maatwerkontwikkeling, consultancy, beheer en onderhoud, inrichting testomgeving, hosting): voor die onderdelen die kwalificeren als overeenkomst van opdracht, is het dus zaak om (per onderdeel) na te denken over de mogelijkheid en wenselijkheid van tussentijdse opzegging en daar afspraken over te maken: kan het wel / niet en worden er nog financiële gevolgen aan verbonden (zoals een schadevergoeding al of niet fixed / fictief).

Klik hier voor de volledige uitspraak.

Voor vragen en advies: neem contact op met Hanneke Slager.