In haar uitspraak inzake Stichting Baas in Eigen Huis vs Zuka.nl behandelt de rechtbank Alkmaar twee interessante vragen. Ten eerste is Stichting Baas in Eigen Huis ontvankelijk in haar vordering? Ten tweede pleegt Zuka auteursrechtinbreuk? Stichting Baas in Eigen Huis lijkt in primaire vordering hardleers maar geeft blijk in secundaire vordering lering te hebben getrokken uit de uitspraak van het Hof inzake Jaap.nl. De stichting wordt dan ook, weliswaar met een beetje hulp van de rechtbank, ontvankelijk verklaard in haar secundaire vordering. De tweede vraag beantwoordt de rechtbank ook bevestigend. De rechtbank stelt dat de door makelaars individueel opgestelde beschrijvingen en gemaakte foto’s een voldoende eigen karakter hebben en het persoonlijk stempel van de maker dragen en derhalve pleegt Zuka door zonder toestemming de beschrijvingen en foto’s 1 op 1 over te nemen auteursrechtinbreuk.

Ontvankelijkheid Stichting Baas in Eigen Huis

Op 8 april jl. heeft de rechtbank te Alkmaar uitspraak gedaan in de zaak Stichting Baas in Eigen Huis (hierna: Stichting) tegen Zuka B.V. (hierna: Zuka) . Zuka heeft op haar site Zuka.nl zonder toestemming 1 op 1 beschrijvingen en foto’s van makelaarssites overgenomen. Stichting Baas in Eigen Huis komt op voor de belangen van makelaars(kantoren), en vordert dat Zuka stopt met de openbaarmaking van de volledig overgenomen beschrijvingen en foto’s en zich beperkt tot een toelaatbaar citaat. Ten eerste behandelt de rechtbank de vraag of de Stichting ontvankelijk is in haar vordering. De rechtbank komt, onder verwijzing naar de uitspraak van het Hof inzake Stichting Baas in Eigen Huis tegen Plazacasa (beter bekend als de zaak ‘Jaap I’), tot de conclusie dat de primaire vordering van de Stichting niet spoort met haar doelstelling omdat ze met het instellen van de primaire vordering niet opkomt voor het zelfbeschikkingsrecht van de individuele makelaar maar deze naar het oordeel van de rechtbank juist beperkt, zodat de Stichting, net als in de zaak tegen Plazacasa, op grond van artikel 3:305a lid 1 BW niet ontvankelijk is in haar vordering. Primair vordert de Stichting namelijk een verbod jegens Zuka om beschrijvingen en de daarvan deel uitmakende foto’s van in Nederland gevestigde makelaars en makelaarskantoren te koop aangeboden huizen over te nemen en te publiceren op haar website. Hiermee komt ze op voor de belangen van de tegenstanders van openbaarmaking door Zuka maar gaat zij voorbij aan de belangen van de voorstanders van openbaarmaking op de site van Zuka. Volgens haar statuten dient zij echter juist op te komen voor gelijksoortige belangen in de zin van artikel 3:305a BW. Vervolgens gaat de rechtbank in op de secundaire vordering van de Stichting. In deze vordering beperkt de Stichting, in navolging van het hetgeen het Hof in haar uitspraak van 13 december 2007 had gesteld, het gevraagde verbod tot gebruik van beschrijvingen en afbeeldingen van makelaars en makelaarskantoren die uitdrukkelijk tegen de openbaarmaking door Zuka zijn. Waarbij de makelaars(kantoren) de keuze wordt gelaten dit kenbaar te maken aan de Stichting dan wel aan Zuka. De rechtbank acht de door de Stichting gehanteerde formulering nog te ruim en beperkt de vordering tot makelaars en makelaarskantoren die bezwaar hebben aangetekend bij Zuka. Deze aanvulling in acht nemende, oordeelt de rechtbank dat de Stichting ontvankelijk is in haar secundaire vordering.

Auteursrechtelijke bescherming

Nu de rechtbank de stichting ontvankelijk acht in haar secundaire vordering, komt de rechterbank vervolgens toe aan het bespreken van de inhoudelijke kant van de zaak, namelijk of de beschrijvingen auteursrechtelijk beschermd zijn. In de zaak Jaap I had de rechter zich in haar beoordeling kunnen beperken tot de door de Stichting mede aan een haar vordering ten grondslag gelegde geschriftenbescherming. In onderhavige zaak ligt de vraag of de beschrijvingen een voldoende eigen oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van de maker dragen wel ter beoordeling van de rechtbank. Het betoog van Zuka dat er maar één manier zou zijn om de woningen te beschrijvingen wordt door de rechtbank verworpen. “Niet ontkend kan worden dat er in het merendeel van de woningadvertenties prijzende en lovende bewoordingen worden gebruikt, maar dat wil niet zeggen dat alle makelaars overeenkomstige bewoordingen gebruiken.” De rechtbank stelt voorts dat “[….] is de wijze waarop de makelaar de woning aanprijst en de opmaak van de advertentie als het geheel het resultaat van scheppende arbeid, waarbij creatieve keuzes worden gemaakt. Dat geldt evenzeer voor de wijze waarop de woning wordt gefotografeerd.” Op basis hiervan komt de rechtbank tot de conclusie dat de beschrijvingen en de afbeeldingen onder de bescherming van het auteursrecht vallen. Hiermee is ook komen vast te staan dat Zuka door het 1 op 1 overnemen van de beschermde werken inbreuk pleegt op het auteursrecht van de makelaars(kantoren). Dit betekent niet dat Zuka helemaal niets meer mag overnemen. Indien Zuka de overname beperkt tot een tekstgedeelte van maximaal 155 tekens exclusief de adresgegevens en vraagprijs en een afbeelding van maximaal 194 x 145 pixels (uitgaande van een computerscherm met een resolutie-instelling van 1024 x 760 pixels), blijft Zuka binnen de grenzen van een toelaatbaar citaat.

Werkbare situatie

We kunnen concluderen dat de onderhavige uitspraak een praktisch werkbare situatie oplevert. Vast is komen te staan dat Zuka inbreuk pleegt op de rechten van de makelaars(kantoren) door 1 op 1 de beschrijvingen en afbeeldingen over te nemen op de eigen site en zich niet te beperken tot een toelaatbaar citaat. De stichting is met succes opgekomen voor de belangen van een deel van haar achterban en de voorstanders van openbaarmaking komt nog steeds de eigen keuze toe om al dan niet op te komen tegen inbreuk op hun recht. Bovendien is Zuka een duidelijke maatstaf aangereikt aan de hand waarvan zij kan beoordelen of een overname al dan niet binnen de toelaatbare grenzen van een citaat valt.

Lees de uitspraak op de site van boek9.nl hier.