In artikel 7 van de Auteurswet wordt bepaald dat wanneer arbeid in dienst van een ander verricht leidt tot het ontstaan van een auteursrechterlijk beschermd werk het auteursrecht toekomt aan de werkgever. Dit artikel stond centraal in een zaak van het Hof te ’s-Gravenhage op 22 februari 2011.

Een werknemer heeft, naar eigen zeggen, in privé ontwikkelde software verder ontwikkeld om deze ten behoeve van zijn werkgever te kunnen gebruiken. De werknemer claimt auteursrechthebbende te zijn terwijl zijn werkgever claimt dat hij, op grond van artikel 7 Auteurswet, auteursrechthebbende is.

Het in privé ontwikkeld programma is in september 2005 of eerder zonder medeweten van de leidinggevenden van de werknemer, op de systemen van de werkgever gezet. De werkgever zag, ondanks het zonder toestemming plaatsen van het programma op haar systemen, het nut van het programma in. De werknemer heeft het programma vervolgens op het werk verder doorontwikkeld, zonder enig voorbehoud te maken ten aanzien van een hem toekomend auteursrecht. Naar zeggen van de werknemer is dit gedaan om erkenning te krijgen voor het initiatief met het oog op een functieherwaardering. Hiervoor heeft de werknemer herhaaldelijk verzocht schriftelijk van de werkgever bevestigd te krijgen dat het ontwikkelen van de betreffende applicaties hem is opgedragen. Toen een honorering van dit verzoek uitbleef, is hij het auteursrecht gaan claimen, onder meer door een copyrightteken in de broncode te plaatsen. De werkgever was van mening dat hem het auteursrecht toekwam wat leidde tot een rechtszaak waarin de werkgever in het gelijk werd gesteld. De werknemer ging hiertegen in beroep bij het Hof.

HetDe rechtbank Amsterdam heeft op 24 november geoordeeld dat, de met YouTube vergelijkbare site, 123video.nl zich schuldig maakt aan het schenden van auteursrechten. Het plaatsen van filmfragmenten uit films van Kim Holland door gebruikers van 123video.nl leidt volgens de rechtbank tot openbaarmaking en auteursrechtinbreuk door de 123video.nl zelf. Bij dit oordeel rekt de rechtbank de strekking welke de wetgever aan artikel 6:196c BW heeft willen geven te ver op. De zaak behelst het volgende:

Op 123video.nl kunnen gebruikers filmpjes uploaden, na het uploaden kan het filmpje worden gecategoriseerd en 123video.nl produceert een zogenaamde ‘still’ van het filmpje. Bezoekers hebben de mogelijkheid om ‘comments’ bij filmpjes te plaatsen en de filmpjes te waarderen. 123video verdeelt populaire filmpjes in categorieën als ‘best bekeken’ ‘meest gewaardeerd’ ‘meest besproken’ enzovoorts.

Op de site waren in de categorie ‘XXX – erotiek & sex’ enkele filmpjes van de Nederlandse pornoactrice Kim Holland te zien. Kim Holland stelt dat 123video.nl haar filmpjes onrechtmatig heeft geopenbaard ze vordert inzage in haar kijkcijfers op 123video.nl en eist schadevergoeding voor gederfde licentiegelden.

123video.nl verweert zich door te stellen dat zij zelf geen auteursrechtinbreuk pleegt nu ze niet meer doet dan het beschikbaar maken van bepaalde faciliteiten voor haar eindgebruikers.
Daarnaast beroept 123video.nl zich op artikel 6:196c BW waarin is bepaald dat hostingproviders, onder bepaalde voorwaarden, uitgesloten zijn van aansprakelijkheid voor de doorgegeven gegevens.

De rechtbank is, met een uitgebreide verwijzing het arrest Rafael Hoteles van het Hof van Justitie, van mening dat er wel degelijk sprake is van een openbaarmaking door 123video.nl. In bovenstaand arrest heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat voor een openbaarmaking een ‘mededeling aan het publiek” van het beschermde materiaal vereist is en dat de partij welke “met volledige kennis van de gevolgen van zijn gedrag tussenkomt om (…) toegang tot het beschermde werk te verlenen’ zelf openbaar maakt. 123video.nl maakt volgens de rechtbank zelf openbaar in de zin van artikel 12 Auteurswet. Er is sprake van een ‘mededeling aan het publiek’ bij het toezenden van de filmpjes aan gebruikers. De tussenkomst van 123video.nl komt volgens de rechtbank op diverse manieren tot uiting. Zo converteert 123video.nl de geuploade filmpjes naar Flashformaat, rubriceert en categoriseert 123video.nl de filmpjes, en houdt ze bij hoe vaak een filmpje wordt bekeken / besproken.

Het subsidiaire beroep van 123video.nl op artikel 6:196c BW gaat volgens de rechtbank niet op. Dit artikel stelt dat een hostingprovider niet aansprakelijk is voor de door hem doorgegeven informatie zolang deze geen weet heeft van de informatie met een onrechtmatig karakter en, in geval van een schadevergoedingsvordering, niet redelijkerwijs behoort te weten van de informatie met een onrechtmatig karakter, dan wel zodra hij dat weet of redelijkerwijs behoort te weten, prompt de informatie verwijdert of de toegang daartoe onmogelijk maakt.

De rechtbank stelt dat, volgens de memorie van toelichting op artikel 6:196c BW, degene die een beroep doet op dit artikel zich op geen enkele wijze mag inlaten met de van de ander afkomstige informatie.Hierbij wordt verwezen naar punt 42 van de considerans bij Richtlijn 2000/31/EG waarin wordt gesteld dat: ‘De in deze richtlijn vastgestelde vrijstellingen van de aansprakelijkheid gelden uitsluitend voor gevallen waarin de activiteit van de aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij beperkt is tot het technische proces van werking en het verschaffen van toegang tot een communicatienetwerk waarop door derden verstrekte informatie wordt doorgegeven of tijdelijk wordt opgeslagen, met als enig doel de doorgifte efficiënter te maken. Die activiteit heeft een louter technisch, automatisch en passief karakter, hetgeen inhoudt dat de aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij noch kennis noch controle heeft over de informatie die wordt doorgegeven of opgeslagen.’

De rechtbank is van mening dat 123video.nl, vanwege de hierboven genoemde omstandigheden, geen beroep op artikel 6:196c BW toekomt. 123video.nl laat in volgens de rechtbank in met de van anderen afkomstige informatie op haar website en daarom kan zij zich niet beroepen op de aansprakelijkheidsuitzondering van artikel 6:196c BW
Bij deze overweging gaat de rechtbank mijns inziens uit van een te nauwe interpretatie van de wet, memorie van toelichting en Richtlijn 2000/31/EG. 123video.nl laat zich immers niet in met de van haar gebruikers afkomstige informatie, noch controleert zij deze. Het enige wat 123video.nl doet is haar platform rubriceren, categoriseren en eenvoudig browsebaar maken. De doorgegeven informatie zelf wordt op geen enkele wijze veranderd. Zelf het wijzigen van het bestandsformaat doet niets af aan de daadwerkelijke inhoud van de doorgegeven informatie. De rechterbank rekt de bepalingen in de wet, memorie van toelichting en de Richtlijn te ver op. 123video.nl heeft geen enkele ‘controle (…) over de informatie die wordt doorgegeven of opgeslagen.’. Zij heeft slechts controle over het platform waarop de informatie wordt opgeslagen en op welke wijze de informatie wordt doorgegeven. Wat het hebben van kennis van de informatie die wordt doorgegeven betreft: 123video.nl heeft geen actieve rol in het plaatsen van informatie in een bepaalde categorie, ze beheert en ordent haar platform. Derhalve is het wat kort door de bocht wanneer gesteld wordt dat het verplaatsen van filmpjes naar een andere categorie automatisch kennis van deze informatie hebben inhoudt. Het kan niet de bedoeling van de wetgever zijn geweest dat, door een dergelijk strikte uitleg van artikel 6:196c BW, alleen louter passieve hostingproviders zoals ISP’s uitgezonderd worden voor aansprakelijkheid voor user generated content.

Omdat niet van alle filmpjes vast is komen te staan dat de eisende B.V.’s van Kim Holland de auteursrechthebbende zijn, staat de rechtbank toe om hierover nader bewijs te leveren voordat een inhoudelijk oordeel wordt geveld over de gevorderde schadevergoeding en gegevens. Inmiddels is het al duidelijk dat 123video.nl hier niet op wacht in hoger beroep gaat tegen de beslissing van de rechtbank.

Lees het complete vonnis hier
Hof is van oordeel dat het auteursrecht op de desbetreffende programma toekomt aan de werkgever omdat de ontwikkelwerkzaamheden van de werknemer pasten binnen een “bredere opdracht” (het verrichten van werkzaamheden dienstbaar aan het, in eigen beheer via internet ontsluiten van handelingen) welke aan hem is gegeven door zijn leidinggevende. Het Hof overweegt hiertoe het volgende:

De werknemer heeft onvoldoende betwist dat de “brede opdracht” aan hem is gegeven. Zo doet werknemer een beroep op het feit dat de opdracht niet op schrift is gesteld. Dit doet volgens het Hof echter niet ter zake nu ook een mondelinge opdracht kan volstaan. Het argument van de werknemer dat de opdracht niet behelsde dat de specifieke software (door)ontwikkeld diende te worden gaat er volgens het Hof aan voorbij dat de door de werkgever gestelde opdracht ruimer was. Dat werknemer “toevallig” of “hobbymatig” over de benodigde kennis beschikte om het programma (door) te ontwikkelen is tenslotte niet van belang.

Nu de werknemer uitvoer heeft gegeven aan de opdracht heeft hij deze ook zonder voorbehouden aanvaard. Hiermee is voldaan aan de voorwaarde voor toepasselijkheid van artikel 7 Auteurswet dat de vervaardiging van het werk door de werknemer heeft gestrekt ter vervulling van de dienstbetrekking. Een specifiek op de ontwikkeling van (dit) programma toegespitste opdracht was daartoe niet vereist.

Lees de uitspraak hier.