De Wet vereenvoudiging en flexibilisering B.V.-recht, de “Flex-B.V. wet” zal nu gelukkig eindelijk na bijna 10 jaar in werking treden met ingang van  1 oktober 2012. Met ingang van januari 2013 komt er waarschijnlijk ook de nieuwe Wet bestuur en toezicht. Wat zijn de meest in het oog springende veranderingen: 

• Het verplichte minimum kapitaal van € 18.000 wordt afgeschaft.
• De bankverklaring bij storting op aandelen in geld bij de oprichting is niet meer nodig.
• De accountantsverklaring bij storting op aandelen in natura wordt afgeschaft.
• Het aandelenkapitaal mag in een andere valuta dan euro luiden.
• De verplichting om in de statuten het maatschappelijk kapitaal op te nemen komt te vervallen.
• De zogenaamde ‘nachgründungsregeling’ uit artikel 2:204c BW (die extra eisen stelt indien een B.V. binnen twee jaar na eerste inschrijving in het handelsregister een transactie doet met oprichters of aandeelhouders) komt te vervallen.
• Aandeelhoudersvergaderingen kunnen buiten Nederland worden gehouden.
• Stemrecht loze aandelen worden mogelijk.
• Aandelen zonder winstrecht worden mogelijk.
• Besluitvorming buiten vergadering wordt zonder meer mogelijk, mits alle vergadergerechtigden daarmee hebben ingestemd (al dan niet elektronisch).
• Het is niet meer verplicht om een blokkeringsregeling voor de overdracht van aandelen op te nemen in de statuten.
• Er komt een nieuwe geschillenregeling.
• Het vervallen van de wettelijke beperkingen bij inkoop van aandelen, kapitaalvermindering en het doen van een dividenduitkering of uitkering van reserves.

Aansprakelijkheid bestuurders en crediteurenbescherming

De aansprakelijkheid van bestuurders wordt in de Flex-B.V. wet vergroot mede ter compensatie van de verminderde kapitaalbescherming. Een besluit tot uitkering aan aandeelhouders dient altijd goedgekeurd te worden door de bestuurders. Het bestuur dient goedkeuring te weigeren indien het weet of redelijkerwijs behoort te voorzien dat de B.V. na de uitkering niet zal kunnen blijven voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, en bestuurders dienen dat ook zelf te onderzoeken. Indien de B.V. na de uitkering niet kan voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, zijn de bestuurders die dat ten tijde van de uitkering wisten of redelijkerwijs behoorden te voorzien jegens de B.V. hoofdelijk verbonden voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan, met de wettelijke rente vanaf de dag van uitkering. Degene die de uitkering ontving terwijl hij wist of behoorde te voorzien dat de B.V. na de uitkering niet zou kunnen voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, is jegens de B.V. eveneens gehouden tot vergoeding van het tekort dat door de uitkering is ontstaan.  Dat kan behoorlijk oplopen. Deze nieuwe regeling is in feite voortgekomen uit al bestaande jurisprudentie maar nu helder vastgelegd in de wet.

One-tier-boards

Door de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht wordt het mogelijk net als in Angelsaksische landen te werken met zogenaamde one-tier-boards. Dit is feitelijk nu ook al mogelijk, Heineken heeft bijvoorbeeld al een one-tier-board,  maar het wordt nu ook wettelijk geregeld. Je kan in een bestuur uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders benoemen. De niet-uitvoerende bestuurder is enigszins vergelijkbaar met een commissaris, maar is wel ook verantwoordelijk voor de algemene gang van zaken en aansprakelijk voor onbehoorlijk bestuur, tenzij hem gezien aan andere bestuurders toebedeelde taken geen verwijt treft. Het wordt nu nog meer van belang de bestuurders toebedeelde taken goed te omschrijven, ook om de aansprakelijkheid voor onbehoorlijk bestuur te kunnen beoordelen.

Beperking aantal commissariaten en bestuurdersbanen

Bestuurder kun je vanaf 1 januari 2013 niet meer worden als je al niet-uitvoerend bestuurder of commissaris bij twee rechtspersonen bent. Commissarissen mogen niet meer dan bij vijf rechtspersonen commissaris zijn, waarbij het voorzitterschap van een raad van commissarissen voor twee commissariaten telt. Vijf commissariaten kunnen bijvoorbeeld wel gecombineerd worden met twee niet-uitvoerend bestuurder functies, ook wel een reden om te gaan kiezen voor two-tier-boards bij sommige grote ondernemingen, om voor internationale bestuurders interessant te blijven.

Tegenstrijdige belangen

Bestuurders en commissarissen dienen zich op het belang van de vennootschap te richten en de daarmee verbonden onderneming. Bestuurders en commissarissen mogen niet deelnemen aan beraadslagingen en besluitvorming indien ze daar een persoonlijk belang bij hebben op straffe van vernietigbaarheid van dat besluit. Dit is een geheel nieuwe ontwikkeling die de nodige aandacht vereist, omdat het in de praktijk nogal veel voorkomt dat bestuurders of commissarissen conflicterende belangen hebben.

Evenwichtige bestuurszetels vrouwen / mannen

Bij besturen en raden van commissarissen  van grote B.V.’s en N.V.’s moet er worden gestreefd naar een verdeling van functies,  waarbij ten minste 30% van de zetels van het bestuur en van de raad van commissarissen door vrouwen (en ten minste 30% van de zetels van het bestuur en van de raad van commissarissen door mannen) wordt bezet. Daar staat geen sanctie op, maar als er niet aan voldaan wordt moet er melding van worden gemaakt in het jaarverslag met daarbij  aangegeven welke actie wordt ondernomen om alsnog tot een evenwichtige verdeling te komen. Aparte regeling. De toekomst zal duidelijk maken of dit echt gaat werken.

Gevolgen

Het is een goede zaak dat het makkelijker wordt gemaakt om een B.V. op te richten en voor niet teveel geld. De klassieke antimisbruikregels werkten niet al te goed, terwijl jonge ondernemers gehinderd werden bij het opstarten van een eigen onderneming door allerlei formaliteiten en regeltjes.

De diverse wijzigingen kunnen voor bestaande statuten ongewenste gevolgen hebben, bijvoorbeeld als daarin naar wetsartikelen wordt verwezen met een inmiddels veranderde inhoud. De statuten zouden geëvalueerd moeten worden om ook gebruik te kunnen maken van nieuwe mogelijkheden, voor zover deze al niet automatisch in werking treden en de statuten verouderde regelingen bevatten die in werking blijven. Indien gewenst willen wij u daar natuurlijk graag bij helpen. In het algemeen is er geen reden voor paniek, maar het is zinvol zeker bij wat grotere ondernemingen eens goed naar de statuten te kijken. Denk verder aan goede taakomschrijvingen voor bestuurders en wees alert bij besluitvorming in geval van belangenconflicten van bestuurders.

Bob Cordemeyer