Vanaf 1 december 2011 is de ‘wet Van Dam’ van kracht. Deze wet legt de stilzwijgende verlenging van contracten aan banden en houdt grofweg in dat contracten en abonnementen gesloten tussen bedrijven en consumenten niet langer stilzwijgend mogen worden verlengd voor de duur van 1 jaar. Wordt een dergelijk contract na 1 december 2011 stilzwijgend verlengd dan geldt feitelijk telkens een opzegtermijn van
1 maand.

De wet Van Dam is op initiatief van Kamerleden Crone en Van Dam tot stand gekomen. De wet is bedoeld om een einde maken aan abonnementen die steeds weer verlengd worden terwijl de consument geen behoefte meer heeft aan de producten en diensten die onder deze abonnementen worden geleverd, maar te laat in de gaten heeft dat er (weer) een opzegtermijn is verstreken. Dit wordt door een meerderheid in de 2^e en 1^e Kamer en door een overgroot deel van de maatschappij als onwenselijk beschouwd.

De wet Van Dam brengt enkele wijzigingen aan in de artikelen 6: 236 BW en 6: 237 BW. Deze artikelen beschrijven respectievelijk de zogenaamde “zwarte” en “grijze” lijst met bedingen in algemene voorwaarden die als “onredelijk bezwarend” worden aangemerkt (zwarte lijst) of die vermoed worden onredelijk bezwarend te zijn (grijze lijst).

Deze artikelen zijn van toepassing op algemene voorwaarden die onderdeel uitmaken van een overeenkomst tussen een gebruiker van die algemene voorwaarden (bedrijf) en een wederpartij, zijnde een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van zijn beroep op bedrijf. Uitgangspunt is (art 6: 233 sub a BW) dat een beding in algemene voorwaarden vernietigbaar is, indien dit beding, gelet op aard en overige inhoud van de overeenkomst, wijze van tot stand komen, belangen over en weer, omstandigheden van het geval, “onredelijk bezwarend” is voor de wederpartij.  In de artikelen 6: 236 en 237 BW is vervolgens door de wetgever voor overeenkomsten met consumenten uitgewerkt, welke bedingen dat in ieder geval zijn (zwart) en dus direct vernietigbaar en welke bedingen vermoed worden onredelijk bezwarend te zijn (grijs; gebruiker moet dan bewijzen dat het beding niet onredelijk bezwarend is).

De volgende regels zullen op per 1 december 2011 op de zwarte lijst verschijnen:

• Een overeenkomst mag niet stilzwijgend verlengd worden, ook niet meer voor de duur van een jaar, tenzij de consument gedurende de verlenging kan opzeggen met een opzegtermijn van een maand (voor abonnementen op dag- nieuws-, weekbladen en tijdschriften geldt een maximale stilzwijgende verlening van telkens drie maanden indien dit blad minder dan 1 keer per maand verschijnt).
• Het is niet langer toegestaan om het opzegmoment voor te schrijven.
• Een overeenkomst moet kunnen worden beëindigd op de manier waarop ze is gesloten. Is er via een website een overeenkomst gesloten dan moet het voor de wederpartij ook mogelijk zijn om deze via dezelfde website te beëindigen.
• Proefabonnementen op dag-, nieuws-, weekbladen en tijdschriften mogen niet automatisch worden omgezet in een regulier abonnement maar dienen na de proeftijd automatisch te eindigen. Voor proefabonnementen voor andere producten en diensten geldt de hoofdregel voor stilzwijgende verlenging en deze mogen na stilzwijgende verlenging met een opzegtermijn van maximaal een maand worden opgezegd.

De volgende regels zullen op per 1 december 2011 op de grijze lijst verschijnen:

• Een overeenkomst mag zonder goede reden niet gesloten worden voor een duur langer dan 1 jaar tenzij de wederpartij deze overeenkomst maandelijks kan beëindigen.
• Een overeenkomst mag zonder goede reden geen opzegtermijn van langer dan 1 maand kennen.
• De opzegtermijn voor de wederpartij mag niet langer zijn dan de opzegtermijn voor de gebruiker van de algemene voorwaarden.

De wet Van Dam is van toepassing op business2consumer relaties en werkt niet door in business2business relaties. Desondanks kunnen deze bepalingen wel enige invloed hebben op de toetsing van voorwaarden in business2 business situaties (de zogenaamde “reflexwerking”). Dit komt  voor bij zakelijke wederpartijen die een met consumenten vergelijkbare positie hebben.