De uitkomst van het kort geding dat Apple heeft aangespannen tegen Samsung is dat Samsung vanaf 13 oktober 2011 geen Galaxy S, S II en Ace smartphones meer mag verkopen in, of importeren naar, Nederland. Hiermee lijkt Apple vooralsnog de grote winnaar maar schijn kan bedriegen. De zaak is waarschijnlijk bij iedereen bekend: Technologiebedrijf Apple heeft concurrent Samsung in kort geding voor de rechter gedaagd en onder andere geëist dat deze de verkoop van een aantal op I-Phone en I-Pad lijkende producten zou staken. De grondslagen voor deze vordering waren patentinbreuk, inbreuk op auteursrecht, inbreuk op modelrechten en slaafse nabootsing door Samsung. Volgens de rechter schendt Samsung inderdaad één octrooi van Apple. De rechter verbiedt daarom de import van een aantal Galaxy-smartphones naar Nederland, maar staat de import van de Samsung tablets wel toe omdat dit octrooi niet wordt gebruikt in de tablets.

Het octrooi in kwestie gaat over de manier waarop een fotogalerij in Android 2.3 via touch screen wordt bediend. Geen wezenlijke functie, er zijn immers vele alternatieve manieren denkbaar waarop dit mogelijk is. Volgens Samsung is het mogelijk om, door middel van een upgrade van het besturingssysteem, haar smartphones zo aan te passen dat van een inbreuk niet langer sprake is. Deze upgrade kan volgens Samsung op korte termijn worden uitgevoerd waardoor ze geen last zal hebben van het invoerverbod en verkoopverbod.

De echte klappen lijken daarom gevallen te zijn in de hoek van Apple. De vorderingen van Apple op grond van het modellenrecht zijn namelijk afgewezen.  Dit houdt in dat de minimalistische vormgeving van de Apple producten volgens de rechter niet beschermd wordt door het modelrecht, althans de beschermingsomvang van een minimalistisch ontwerp wordt door de rechter zeer gering geacht:

(r.o. 4.54) Ten aanzien van het door Apple gestelde aantrekkelijke “minimalistisch” of “strak” vormgegeven uiterlijk overweegt de voorzieningenrechter nog het volgende. Ontegenzeggelijk is het in de huidige tijd een trend om producten een “minimalistisch” uiterlijk te geven. Dit ziet er in veel gevallen ook fraai uit, zoals bij de iPad. Gelet op dat fraaie uiterlijk zal er dan een neiging kunnen zijn om aan dergelijke modellen een ruime bescherming te verlenen. Niettemin moet in het achterhoofd worden gehouden dat “minimalistisch” vormgeven in feite betekent dat het ontwerp zoveel mogelijk de contouren volgt zoals deze door de techniek en ergonomie van het apparaat worden gedicteerd. (…) Een modelrecht op een “minimalistisch” ontwerp bergt zodoende inherent het probleem in zich dat concurrenten in feite gedwongen worden om minder optimale keuzes te maken (lees: zij moeten feitelijk onnodige franje aan hun ontwerp toevoegen om buiten de bescherming van het model te blijven), hetgeen een concurrentievoordeel oplevert voor een modelhouder die (toevallig) zijn concurrenten de loef af stak met registratie van een model voor een bepaald segment producten, zoals de tablet computer. Dat concurrentievoordeel is vanuit modelrechtelijk oogpunt ongerechtvaardigd omdat het niet zozeer een gevolg is van ontwerpersarbeid als wel een gevolg van het feit dat de betrokken houder als eerste het (nauwsluitende) uiterlijk van een nieuw segment producten weet te registreren. Dit betekent wellicht niet dat het model ongeldig is maar wel dat de daaraan te verlenen bescherming niet groot mag zijn en beperkt moet zijn tot de werkelijke ontwerpelementen van het model. Dat is lastig omdat juist bij een “minimalistisch” of “strak” vormgegeven model de algemene indruk van het uiterlijk nu juist op verregaande wijze bepaald wordt door de techniek en praktische/ergonomische overwegingen. Niettemin moet er geabstraheerd worden van de elementen van het model die niet beschermbaar zijn omdat deze technisch of anderszins praktisch/ergonomisch bepaald zijn.

Met deze passage in het achterhoofd is het jammer dat de rechter niet is toegekomen aan een behandeling van de vermeende slaafse nabootsing van de Apple producten door Samsung. Dit zou namelijk betekenen dat de rechter zou moeten beoordelen in hoeverre Samsung kon afwijken van de vormgeving van Apple maar dit heeft nagelaten waardoor de Samsung producten onnodig lijken op de Apple producten. Ik kan me voorstellen dat, juist bij een minimalistisch design, het zeer belangrijk is om, in ieder geval daar waar mogelijk, af te wijken van het model van de concurrent.

In Duitsland loopt nu nog een procedure voor een importverbod voor de rest van Europa en in Nederland heeft Apple de mogelijkheid om het vonnis in hoger beroep aan te vechten of om een bodemprocedure te starten. Kortom, het laatste is over deze kwestie nog niet gezegd en een 0-1 voorsprong is niet per definitie een gewonnen wedstrijd.

Lees het vonnis hier.