Plannen van aanpak, re-integratieverslagen, probleemanalyses enzovoort, enzovoort. Het valt voor werkgevers (en werknemers) vaak niet mee om te achterhalen welke re-integratie-inspanningen bij ziekte moeten worden geleverd. Er wordt daarom vaak vertrouwd op de expertise van een arbodienst. Maar wat als de arbo-dienst zelf de plank misslaat?

Wettelijk kader
Bij ziekte rust gedurende 104 weken de loondoorbetalingsverplichting op de werkgever. Na deze 104 weken komt de werknemer mogelijk in aanmerking voor een WIA-uitkering. Op grond van de Regeling beleidsregels beoordelingskader poortwachter (de Beleidsregels) verricht het UWV voorafgaand aan de beoordeling van het recht op een uitkering eerst de zogenaamde poortwachtertoets. Getoetst wordt of er voldoende re-integratieresultaat is bereikt. Als dit niet het geval is, wordt getoetst of de werkgever en de werknemer samen voldoende inspanningen hebben verricht om de functionele mogelijkheden van de werknemer zo veel mogelijk te vergroten en of de arbeidsmogelijkheden van de werknemer zo goed mogelijk zijn benut. Als het UWV positief oordeelt, wordt het recht op een uitkering beoordeeld. Als het UWV echter negatief oordeelt, wordt deze beoordeling opgeschort. De loondoorbetalingsverplichting van de werkgever loopt dan nog eens maximaal 52 weken door (loonsanctie). Deze verplichting stopt op het moment dat de vereiste re-integratie-inspanningen alsnog hebben plaatsgevonden. Een zware sanctie dus. Maar wat als de werkgever koerst op adviezen van de arbo-dienst die later onjuist blijken te zijn geweest? En als gevolg hiervan wordt een loonsanctie opgelegd? Een kantonrechter van de rechtbank Midden Nederland heeft zich hier recent over uitgelaten.

Uitspraak kantonrechter Midden Nederland
Achmea verleende arbodiensten aan de werkgever. Per 1 januari 2010 heeft de werkgever deze overeenkomst opgezegd. Er is aansluitend een nieuwe overeenkomst gesloten met arbo-dienst 365.

Op 27 januari 2009 is de technisch directeur van de werkgever ziek geworden. Op 24 november 2010 heeft het UWV besloten dat de werkgever niet heeft voldaan aan haar re-integratieverplichtingen. Tot 24 januari 2012, dus totaal 3 in plaats van 2 jaar, moet de werkgever het loon aan de werknemer doorbetalen. De inspanningen van de werkgever zouden volgens het UWV onvoldoende zijn geweest. Het starten van de re-integratie in het 2e spoor (re-integratie bij een andere werkgever) is door de werkgever te laat ingezet, aldus het UWV.

Beide arbo-diensten zijn door de werkgever aansprakelijk gesteld voor de geleden schade en gemaakte kosten. De arbo-diensten zouden ten onrechte hebben nagelaten om re-integratie in het 2de spoor te adviseren en in te zetten toen duidelijk was dat terugkeer van de werknemer in de eigen of een passende functie niet (meer) mogelijk was.

Achmea heeft onder meer gesteld dat het 2de spoor niet eerder aan de orde komt dan nadat is gebleken dat re-integratie in het eerste spoor niet (meer) mogelijk is. Dit uitgangspunt is juist en ook verwoord in de Beleidsregels. Dit zou gedurende de periode dat Achmea verantwoordelijk was voor de verzuimbegeleiding niet duidelijk zijn geweest. Het verweer van Achmea wordt door de kantonrechter gehonoreerd.

Arbo-dienst 365 kwam er minder goed mee weg. Ten aanzien van de aansprakelijkheid van 365 is van belang dat de Beleidsregels bepalen dat aan het einde van het eerste ziektejaar een speciaal evaluatiemoment is ingebouwd. De werkgever en de werknemer moeten dan expliciet de vraag onder ogen zien of de re-integratie op de goede koers zit. Zo nodig moet de koers worden bijgesteld. De uitkomst van deze evaluatie moet worden vastgelegd in het re-integratieverslag. Re-integratieactiviteiten in het 2e spoor kunnen volgens de Beleidsregels slechts achterwege blijven als er nog concreet perspectief bestaat op hervatting in het eigen bedrijf. De werkgever verwijt 365 dat zij ten aanzien van de re-integratie een te afwachtende en passieve houding heeft aangenomen. De re-integratie in het 2e spoor is veel te laat aangevangen. 365 betwist het standpunt van de werkgever. Mede gelet op een arbeidsdeskundig onderzoek waar zij op aan heeft gestuurd.

De kantonrechter komt tot de conclusie dat 365 veel te laat de start van re-integratie in het 2de spoor heeft aanbevolen. Ten eerste is 365 te passief geweest in het verkrijgen van belanghebbende gegevens. Het enkel opvragen van het dossier bij de vorige arbo-dienst is onvoldoende. Daarnaast mocht van 365 verwacht worden dat zij naar aanleiding van de eerstejaarsevaluatie voorbereidingen voor re-integratie in het 2de spoor zou hebben getroffen. Er was namelijk geen concreet perspectief op hervatting bij de eigen werkgever. Het feit dat 365 ervoor heeft gekozen om een arbeidsdeskundig onderzoek te laten doen op de werkplek doet aan deze verplichting niet af.

De kantonrechter concludeert dat 365 niet als een redelijk handelend arbo-dienst heeft gehandeld door te verzuimen om reeds bij de eerstejaarsevaluatie een aanvang te maken met re-integratie in het 2de spoor, althans dit de werkgever te adviseren. De loonsanctie en de daaruit vloeiende schade is in redelijkheid toe te rekenen aan het tekortschieten van 365.

Conclusie
Als werkgever is het noodzakelijk om zelf goed op de hoogte te zijn van de re-integratieverplichtingen die rusten op de werkgever en de werknemer en hiernaar te handelen. Tegelijkertijd mogen werkgevers erop vertrouwen dat arbo-diensten op de hoogte zijn van de geldende wet- en regelgeving en zij hier ook naar handelen. Doen arbo-diensten dit niet, dan lopen zij het risico aansprakelijk te zijn voor de schade die werkgevers als gevolg hiervan leiden. Als het UWV een loonsanctie heeft opgelegd, is het dus noodzakelijk om te (laten) onderzoeken aan wie deze sanctie kan worden toegerekend.