Innovatieve inbesteding
Hergebruik en doorontwikkeling van bestaande automatiseringssystemen van de sociale dienst van vier gemeenten via een door hen opgericht samenwerkingsverband is niet in strijd met regels van aanbesteding.
Centric IT Solutions B.V. (hierna: “Centric”) heeft via een aanbestedingsprocedure op 28 september 1998 van de Gemeente Rotterdam de opdracht gekregen voor het verzorgen van de automatisering van de Dienst Sociale Zaken in die gemeente. De opdracht had een looptijd van 10 jaar en is per 28 september 2008 van rechtswege geëindigd.
Op 7 september 2007 hebben de (sociale diensten van de) zogenoemde “G4”, namelijk de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht (deze gemeenten hierna ook aan te duiden als: G4), Wigo4it opgericht. Wigo4it heeft tot doel om gezamenlijk ICT innovatie en ondersteuning te bevorderen. Directe aanleiding voor de oprichting van Wigo4it was de kritiek dat de leveranciers zelf hadden verzuimd hun producten te innoveren. Rotterdam zocht in 2006 een alternatief voor het systeem GWS4all van Centric. Amsterdam zocht vervanging voor twintig jaar oude softwaresysteem van Getronics.
Na een korte oriëntatie werd echter besloten om bestaande systemen zoals door de Gemeente Den Haag gehanteerde Socrates II en de in Amsterdam gehanteerde applicatie RAAK te hergebruiken voor verdere ontwikkeling. Daarnaast zou Socrates in de overige steden worden ingevoerd.
Centric vordert bij de rechtbank te Utrecht, om Wigo4it – steeds op straffe van verbeurte van een dwangsom – te gebieden alle activiteiten met betrekking tot Socrates II en Raak te staken en gestaakt te houden, en te verbieden maatregelen te nemen die in het algemeen en ten aanzien van Socrates II en Raak in het bijzonder de werking van het Europese aanbestedingsrecht zouden kunnen frustreren. Voorts: wederom op straffe van verbeurte van een dwangsom Wigo4it te gebieden om, indien zij een nieuw ICT-systeem wensen aan te schaffen, deze te verkrijgen door middel van een aanbestedingsprocedure die voldoet aan de Europese richtlijn 2004/18 en het Besluit Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten (16 juli 2005, hierna: Bao), althans aan algemene regels van aanbestedingsrecht.
Kort gezegd legt Centric aan een en ander ten grondslag dat het de gemeenten Den Haag, Rotterdam, Amsterdam en Utrecht niet vrij staat om zonder aanbestedingsprocedure een ICT-systeem te betrekken respectievelijk te vergeven, zoals met Socrates II en Raak gebeurt, omdat de marktwerking en de concurrentie op die wijze ten onrechte buiten spel worden gezet.
Volgens de rechtbank te Utrecht oefenen de G4 volledige controle uit over het samenwerkingsverband Wigo4it, dat bovendien volledig voor hen werkzaam is. Nieuwe systemen zullen, zoals Wigo4it c.s. heeft aangevoerd, steeds volgens de geldige regels worden aanbesteed. Overdrachten daarvan binnen een entiteit als Wigo4it zullen vervolgens alleen mogelijk zijn indien de contractuele relatie tussen de oorspronkelijk verkrijgende aanbestedende dienst en de opdrachtnemende ICT-bouwer zich daar niet (meer) tegen verzet. Volgens de rechtbank te Utrecht moet de conclusie zijn dat sprake is van een geoorloofd geval van inbesteding.