Op 9 september 2011 hebben de Tweede Kamer leden Van Gent en Van Heijnum het wetsvoorstel Wet aanpassing arbeidsduur ten einde flexibel werken te bevorderen (Wfw) aanhangig gemaakt. Op 10 november 2011 heeft de Afdeling advisering van de Raad van State geadviseerd en op 16 februari 2012 hebben de indieners gereageerd. Het wetsvoorstel uiteengezet.

Doel

De wetstitel zegt het al: het bevorderen van flexibel werken. Dit doel dient te worden bereikt door aanpassing van de huidige Wet aanpassing arbeidsduur (Waa). De Waa biedt de mogelijkheid aan werknemers om onder bepaalde voorwaarden een verzoek in te dienen bij de werkgever om het aantal arbeidsuren te vermeerderen of  verminderen. Met de Wfw moeten werknemers het recht krijgen om hun werkgever niet alleen aanpassing te verzoeken van arbeidsuren, maar ook van arbeidstijden en arbeidsplaats.

Hoe

Er wordt geen absoluut recht voor werknemers voorgesteld. De werknemers krijgen het recht op het doen van een verzoek aan de werkgever tot aanpassing van arbeidsduur, arbeidsplaats en werktijd. Werkgevers hebben het recht om het verzoek af te wijzen, maar deze afwijzing zal naar verwachting alleen stand houden als deze goed gemotiveerd wordt.

Waarom

Hoewel dat met de huidige economische crisis nog niet goed denkbaar is, worden voor de samenleving grote arbeidsmarkttekorten verwacht. Onder andere in het onderwijs en de zorg. De arbeidsparticipatie van vrouwen is in Nederland weliswaar hoog, maar het verschil tussen het aantal uren dat vrouwen werken en het aantal dat mannen werken is, zoals toegelicht in de Memorie van Toelichting, het grootst van alle landen in Europa. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een cultuuromslag noodzakelijk is. Volgens de MvT: “ Werktijden sluiten niet aan op schooltijden, openingstijden van gemeenten, bezoek van monteurs enzovoorts. (..) Een toenemend aantal werkenden ervaart grote tijdsdruk en tijdsgebrek. Fulltime werkenden en huishoudens waarin beide partners een grote deeltijdbaan hebben, ervaren de meeste knelpunten en hebben duidelijke wensen voor verandering.”  Deze verandering zou kunnen worden gerealiseerd door het aanbrengen van meer flexibiliteit in het werk.

Verwachtingen

Wat betreft de kosten is de verwachting dat het voeren van overleg met medewerkers, het volgen van procedures, het opstellen van roosters en het leiding geven op basis van output in plaats van aanwezigheid kosten met zich meebrengt. De verwachting is echter ook dat deze investering zich op termijn terug verdient door een hogere productiviteit en minder verzuim en verloop. Verder is van belang dat thuiswerkers vallen onder de arbeidsomstandighedenwet.

De verwachting van de wet zelf zijn gebaseerd op de uitvoering van de Waa. Effectiviteit van de wet wordt verwacht en de verwachting bij ook deze wet is dat de wet met name een indirecte invloed zal hebben. Bij de verzoeken zal naar verwachting niet direct worden verwezen naar de wet zelf. De wet legt echter de norm vast en ondersteunt daarmee de praktijk.